Otwarcie wystawy poświęconej historii gmachu przy Al. Szucha 25

Do końca listopada, bezpłatnie przed siedzibą Ministerstwa Edukacji Narodowej można oglądać wystawę poświęconą historii gmachu przy Al. Szucha 25.

Ekspozycję otworzyła dzisiaj minister edukacji narodowej Joanna Kluzik-Rostkowska. Inauguracja wystawy to część inicjatywy minister, polegającej na powrocie do powojennej tradycji związanej z uczczeniem pamięci pomordowanych w tym miejscu w czasie okupacji więźniom.

- Po wojnie, 1 listopada warszawiacy nie tylko chodzili na cmentarze, ale przychodzili też pod ten gmach i zapalali znicze. W ten sposób oddawali hołd tym, którzy tutaj zginęli. Chcemy powrócić do tej tradycji – powiedziała w trakcie otwarcia wystawy szefowa MEN. - Proszę warszawiaków, by pamiętali, że ten gmach jest naznaczony wielkim cierpieniem i śmiercią. Pamiętajcie Państwo o tym miejscu. Wszystkich, którzy jutro będą w Warszawie zapraszam – spotkajmy się tutaj jutro o godz. 12 - dodała.

Jutro w Dzień Wszystkich Świętych (sobota, 1 listopada) o godz. 12 minister edukacji narodowej weźmie udział w uroczystym złożeniu wieńców przy gmachu w Al. Szucha 25.

W czasie wojny w gmachu przy Al. Szucha 25 (obecna siedziba MEN) swoją siedzibę miało gestapo.

Przyziemie, w którym obecnie znajduje się Mauzoleum Walki i Męczeństwa, przebudowano na tzw. areszt domowy („Hausgefängnis”). Mieściły się tu cztery cele zbiorowe, powszechnie zwane „tramwajami”, dziesięć cel pojedynczych – izolatek i pokój dyżurnego gestapowca. Trzy pierwsze piętra zajmował największy z wydziałów – gestapo, na trzecim piętrze miała swoją siedzibę również Służba Bezpieczeństwa (SD), niewielki wydział, który pełnił decydującą i kierowniczą rolę w zwalczaniu wszelkich przejawów oporu społeczeństwa polskiego, w nim powstawały plany akcji skierowanych przeciwko społeczeństwu polskiemu, których ostatecznym celem było wyniszczenie całego narodu.

W Urzędzie Komendanta Policji Bezpieczeństwa i Służby Bezpieczeństwa zatrudnionych było stale około 300 funkcjonariuszy. Dziennie przesłuchiwano nawet do 100 osób, często dwukrotnie w ciągu dnia, przywożonych z Pawiaka lub aresztowanych przez gestapo w czasie akcji przeciwko polskiemu podziemiu czy w ulicznych łapankach. Przywożono tu także więźniów z innych więzień i aresztów z terenu dystryktu warszawskiego.

Tu bestialsko katowano Janka Bytnara „Rudego” dowódcę Hufca „Południe” Grup Szturmowych Szarych Szeregów, jednego z bohaterów Kamieni na szaniec – najgłośniejszej książki okupowanej Warszawy, odbitego podczas brawurowej akcji pod Arsenałem 26 marca 1943. Bytnar zmarł 4 dni później na skutek obrażeń odniesionych w czasie śledztwa.

Nie zachowały się dokumenty, które pozwoliłby dokładnie ustalić liczbę więźniów, którzy przeszli przez tę katownię. Dla wielu tysięcy, podziemia na Szucha były tylko początkiem krzyżowej drogi. Przed nimi były jeszcze mury Pawiaka, obozy koncentracyjne, miejsca egzekucji.

O rozmiarze dokonanych tu zbrodni świadczy informacja zawarta w Protokole Okręgowej Komisji Badania Zbrodni Niemieckich w Warszawie z czerwca 1946 r., że odnalezione po wyparciu Niemców w piwnicach Generalnego Inspektoratu Sił Zbrojnych, gdzie Niemcy urządzili prowizoryczne krematorium, prochy ludzkie ważyły 5578,5 kg.

HISTORIA gmachu przy Al. Szucha 25