PISA 2012 – są wyniki dodatkowych badań 15-latków

Oprócz badania głównego PISA 2012, którego wyniki ogłoszono pod koniec 2013 r., wśród 15-latków przeprowadzono - po raz pierwszy - dodatkowe badania - kompetencji finansowych. Dzisiaj poznaliśmy ich wyniki.

Badania umiejętności finansowych młodzieży przeprowadzone w ramach programu PISA 2012 są pierwszymi międzynarodowymi badaniami porównawczymi tej umiejętności i pierwszymi w Polsce badaniami pozwalającymi wnioskować o umiejętnościach polskich uczniów w tym zakresie.

Oto ich wyniki:

Średni poziom umiejętności finansowych polskich 15-latków jest wyższy od średniej dla krajów OECD uczestniczących w tej części badania PISA. W badaniu, przeprowadzonym w 18 krajach, najlepsze wyniki uzyskali uczniowie z Szanghaju, Estonii i Belgii. Z krajów europejskich podobne do polskich wyniki uzyskali uczniowie z Czech i Łotwy.
Ok. 9% polskich 15-latków ma niski poziom umiejętności (w porównaniu z 16% w Hiszpanii i Rosji oraz 21– 22% w Słowacji i Włoszech).
Wysokie wyniki ma w Polsce co piąty 15-latek, ale najlepszych uczniów jest relatywnie mniej niż średnio w objętych badaniem krajach OECD.
Wśród wszystkich krajów uczestniczących w badaniu w Polsce było najmniej 15-latków z własnym kontem w banku – 15%.
Średni wynik chłopców w krajach i regionach uczestniczących w badaniu zwykle nie różnił się od wyniku dziewcząt. Jedynym wyjątkiem były Włochy, w których chłopcy osiągnęli istotnie wyższy wynik niż dziewczęta. W Polsce zdawać by się mogło, że nieco lepszy wynik uzyskali chłopcy (512 pkt w porównaniu ze średnią 508 pkt dziewcząt), ale różnica ta jest nieistotna statystycznie. Niewielka różnica widoczna jest na poziomie 5 i powyżej, wynik ten uzyskało 22,3% chłopców i 17,3% dziewcząt.
PISA 2012 pokazuje zależność między wynikami uczniów w zakresie umiejętności finansowych a wykształceniem rodziców. W Polsce różnica między wynikami uczniów, których co najmniej jeden z rodziców ma wyższe wykształcenie, a tymi, których rodzice nie mają wyższego wykształcenia, wynosi 49 punktów (przy średniej różnicy dla 13 krajów OECD równej 40 pkt). Zależność ta jest słabsza niż w przypadku głównych dziedzin pomiaru PISA.
W przypadku uczniów z Polski widać wyraźną różnicę w wynikach umiejętności finansowych w zależności od wielkości miejscowości. Wyniki uczniów ze szkół wiejskich istotnie różnią się od wyników z małych i dużych miast (po uwzględnieniu statusu społeczno-ekonomicznego rodziców różnice nadal są istotne). Brak natomiast różnicy w wynikach uczniów z małych i dużych miast. Różnice w wynikach ze względu na wielkość miejscowości występują we wszystkich krajach oprócz Estonii. Średnio, wśród uczniów z krajów OECD, różnica w wynikach zależała od lokalizacji szkoły.

Badanie główne PISA oraz badania dodatkowe w 2012 r. objęło pierwszy rocznik uczniów gimnazjum, którzy uczyli się według nowe podstawy programowej. W Polsce przeprowadził je zespół ekspertów Instytutu Filozofii i Socjologii PAN.

Departament Informacji i Promocji
Ministerstwo Edukacji Narodowej