Jako dyrektor zawiadomiłam policję w celu zbadania trzeźwości pracownika, co do którego zaszło podejrzanie przebywanie pod wpływem alkoholu w czasie pracy. Czy w takiej sytuacji nauczyciel może odmówić badania alkomatem?

Pracownik podejrzany o przebywanie pod wpływem alkoholu w czasie pracy nie może odmówić zweryfikowania trzeźwości, jeśli badanie przeprowadzi organ porządku publicznego (np. policja) wezwany przez dyrektora.

Dyrektor nie powinien dopuścić do pracy pracownika podejrzanego o nietrzeźwość

Do opisanej sytuacji zastosowanie mają przepisy ustawy z 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Przepis art. 17 ustawy zobowiązuje dyrektora do niedopuszczenia do pracy nauczyciela, jeżeli zachodzi uzasadnione podejrzenie, że stawił się on w pracy w stanie po użyciu alkoholu albo spożywał alkohol w czasie pracy.

Badanie trzeźwości przeprowadza organ porządku publicznego na wniosek dyrektora

Jednocześnie zgodnie z art. 17 ust. 3 dyrektor ma prawo żądać badania stanu trzeźwości pracownika przez uprawniony organ powołany do ochrony porządku publicznego, np. policję. Sam sposób przeprowadzenia badania normuje rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z 6 maja 1983 r. w sprawie warunków i sposobu dokonywania badań na zawartość alkoholu w organizmie.

Pracownik nie musi wyrazić zgody na przeprowadzenie badania alkomatem przez dyrektora

Obowiązujące obecnie przepisy nie dają jednak dyrektorowi możliwości badania pracownika alkomatem bez jego zgody. Pracownik nie musi zgodzić się na badanie alkomatem, a pracodawca nie ma żadnych możliwości, aby takie badanie przymusowo przeprowadzić.

Pracownik może zażądać badania po odsunięciu go od pracy z powodu podejrzenia o nietrzeźwość
W pewnych okolicznościach pracownik może sam zażądać przebadania go na zawartość alkoholu. Dyrektor może bez przeprowadzania badania, o ile ma uzasadnione podejrzenie co do stanu trzeźwości nauczyciela, odsunąć go od pracy, jednocześnie informując go o podstawach podjęcia takiej decyzji. W takiej sytuacji pracownik może żądać badania na zawartość alkoholu. Wtedy to pracownik decyduje, w jaki sposób będzie przeprowadzone badanie, wskazując jeden lub kilka sposobów tj. badanie zawartości w wydychanym powietrzu, we krwi lub w moczu.

Pracownik nie może nie zgodzić się na przeprowadzenie badania alkomatem przez np. policję
Dyrektor może bez zgody nauczyciela wezwać uprawniony organ powołany do ochrony porządku publicznego i takiemu badaniu pracownik nie może się już sprzeciwić.

Należy sporządzić protokół z przebiegu badania trzeźwości

Z przebiegu badania sporządza się protokół. W protokole należy opisać objawy lub okoliczności uzasadniające przeprowadzenie badania (§ 4 ust. 3 rozporządzenia).

Za pracę w stanie nietrzeźwym grozi rozwiązanie stosunku pracy

Zarówno odmowa poddania się badaniu na zawartość alkoholu jak i przebywanie w stanie nietrzeźwości w miejscu pracy mogą mieć dla nauczyciela poważne konsekwencje. Przebywanie w szkole, wykonywanie pracy czy próba wykonywania pracy po spożyciu alkoholu lub w stanie nietrzeźwości jest ciężkim naruszeniem obowiązków pracowniczych, co może prowadzić do rozwiązania umowy.