Uprzejmie proszę o odpowiedź na pytania związane z Placówką Kształcenia Ustawicznego. Czy uczestnik kursu musi być rozliczany z obecności na zajęciach? Czy wystarczy, że zgłosi się i zda końcowy egzamin sprawdzający? Czy sprawę frekwencji na zajęciach regulują konkretne przepisy? Czy forma egzaminowania jest dowolna? Czy kurs np. opiekunka dziecięca może być prowadzony w 100% e-learningowo (często spotyka się takie oferty). Czy jedynie wybrane moduły? Proszę o wskazanie przepisów regulujących te kwestie. Czy tego rodzaju kursy może prowadzić tylko placówka kształcenia ustawicznego, jako placówka edukacyjna czy również firma szkoleniowa (zwykła działalność gospodarcza)? Jakie przepisy to regulują?

Zasady organizacji kursów prowadzonych w różnych formach przez placówkę kształcenia ustawicznego określają przepisy rozporządzenia MEN w sprawie kształcenia ustawicznego w formach pozaszkolnych. Zgodnie z § 21 ust. 2 pkt ww. rozporządzenia, podmioty prowadzące kształcenie ustawiczne w formach pozaszkolnych zobowiązane są prowadzić dziennik zajęć dla każdej formy prowadzonych zajęć, natomiast zgodnie z § 21 ust. 4 ww. rozporządzenia, w dzienniku zajęć odnotowuje się obecność słuchaczy kwalifikacyjnych kursów zawodowych i uczestników kształcenia w innych formach pozaszkolnych. Kształcenie ustawiczne w formach pozaszkolnych prowadzi się na podstawie programu nauczania, który zawiera m.in. sposób i formę zaliczenia (§ 22 pkt 9 ww. rozporządzenia). Ponadto przepisy: § 9 ust. 1, § 11 ust. 1 oraz § 13 ust. 1 ww. rozporządzenia wskazują na podmiot prowadzący kurs jako odpowiedzialny za ustalenie formy zaliczenia kursu. Zaliczenie to może zależeć np. od: frekwencji słuchacza (wyższej niż 50%, czy 70% obecności na zajęciach), lub pozytywnie ocenionego testu wiedzy, lub pozytywnie ocenionego zadania praktycznego, albo też od wszystkich tych czynników razem, jeżeli podmiot prowadzący kurs tak ustali. Biorąc powyższe pod uwagę stwierdzić należy, że sposób i forma zaliczenia kursu ustalane są przez podmiot prowadzący kurs, jednakże koniecznym jest, aby wszystkie te warunki i formy zaliczenia zawarte były w realizowanym na kursie programie nauczania.
Kwestie kształcenia ustawicznego w formach pozaszkolnych z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość regulują przepisy § 20 ww. rozporządzenia. Na ich podstawie należy stwierdzić, że prowadzone na kursie przez placówkę kształcenia ustawicznego zajęcia praktyczne i laboratoryjne mogą być prowadzone wyłącznie jako stacjonarne (§ 20 ust. 2), a zaliczenie kształcenia prowadzonego z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość nie może odbywać się z wykorzystaniem tych metod i technik (§ 20 ust. 9).
Kształcenie ustawiczne w formie kwalifikacyjnych kursów zawodowych prowadzone jest według programu nauczania uwzględniającego podstawę programową kształcenia w zawodach, w zakresie jednej kwalifikacji (§ 4 ust. 1 ww. rozporządzenia). Ukończenie kwalifikacyjnego kursu zawodowego umożliwia przystąpienie do egzaminu potwierdzającego kwalifikację w zawodzie, przeprowadzanego przez okręgową komisję egzaminacyjną. Kwalifikacje w zawodach określa rozporządzenie MEN w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego. Rozporządzenie to określa również szczegółowo w jakich typach szkół można kształcić w poszczególnych zawodach, a także w których zawodach dopuszczone jest kształcenie na kwalifikacyjnych kursach zawodowych. Kwestia ta, w świetle zadanego pytania, dotyczącego kształcenia na kursie w zawodzie opiekunka dziecięca, była konieczna do wyjaśnienia. Podkreślić należy, że w obowiązujących przepisach prawa oświatowego nie przewidziano kształcenia na kwalifikacyjnych kursach zawodowych w zawodzie opiekunka dziecięca - symbol zawodu 325905. W zawodzie tym można kształcić się wyłącznie w szkole policealnej dla młodzieży albo w szkole policealnej dla dorosłych kształcącej w formie stacjonarnej.
Podmioty, które organizują i prowadzą kształcenie ustawiczne, określone zostały w art. 68a ust. 1 ustawy o systemie oświaty. Jednakże katalog podmiotów, które mogą prowadzić kwalifikacyjne kursy zawodowe jest szerszy i określony został w art. 68a ust. 2 ww. ustawy. Kwalifikacyjne kursy zawodowe mogą prowadzić również podmioty prowadzące działalność oświatową na zasadach określonych w przepisach ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Podstawa prawna:

1. ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jednolity: Dz. U. z 2015 r., poz. 2156 ze zm.)
2. rozporządzenia MEN z dnia 11 stycznia 2012 r. w sprawie kształcenia ustawicznego w formach pozaszkolnych (tekst jednolity: Dz. U. z 2014 r. poz. 622)
3. rozporządzenie MEN z dnia 23 grudnia 2011 r. w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego (Dz. U. z 2012 r., poz. 7 ze zm.)
4. rozporządzenie MEN z dnia 7 lutego 2012 r. w sprawie podstawy programowej kształcenia w zawodach (Dz. U. z 2012 r., poz. 184 ze zm.)