Czy realizowany program z zajęć z doradztwa zawodowego musi mieć nadany numer i znaleźć się w szkolnym zestawie programów nauczania? Czy tak samo jest w przypadku zajęć z wychowawcą?

Każda szkoła musi określić zasady funkcjonowania Wewnątrzszkolnego Systemu Doradztwa Zawodowego. System ten powinien być zaplanowany na okres wszystkich lat nauki dziecka w szkole i opisywać:

• zakładane cele,
• metody pracy,
• zadania osób uczestniczących w jego realizacji,
• czas i miejsce realizacji,
• oczekiwane efekty.

Warto też określić sposób monitorowania i ewaluacji działań szkoły z tego zakresu. Zapisy dotyczące WSZD powinny znaleźć się w statucie szkoły zgodnie z art. 98 ust. 1 pkt 16 ustawy Prawo oświatowe.

Oprócz tego, w każdym roku szkolnym, do 30 września, szkoła opracowuje szczegółowy program realizacji wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego, który powinien zawierać działania związane z realizacją doradztwa zawodowego z podziałem na poszczególne oddziały. Powinien on określać tematykę działań, w ramach których zostaną zrealizowane poszczególne treści programowe z doradztwa dla danego etapu edukacyjnego oraz osoby odpowiedzialne za ich realizację. Dodatkowo w programie powinny się znaleźć metody, formy i terminy realizacji poszczególnych działań, z uwzględnieniem udziału w nich rodziców oraz partnerów zewnętrznych.
Zgodnie z § 4 ust. 1 i 3 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego (Dz. U. z 2019 r., poz. 325, dalej r.d.z.), doradca zawodowy opracowuje program realizacji doradztwa zawodowego w szkole na każdy rok szkolny. Jednocześnie w § 4 ust. 4 rozporządzenia zostało zawarte, że program realizacji doradztwa zawodowego w szkole zatwierdza dyrektor szkoły w terminie do dnia 30 września każdego roku szkolnego, po zasięgnięciu opinii rady pedagogicznej. Zatem program realizacji doradztwa zawodowego w szkole musi być zatwierdzany przez dyrektora szkoły każdego roku szkolnego. Program ten – podobnie jak każdy inny program nauczania w szkole – po dopuszczeniu staje się częścią szkolnego zestawu programów nauczania, a więc siłą rzezy należy mu nadać numer.

Jeśli chodzi o lekcje wychowawcze to zgodnie z art. 22a ust. 1 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2019 r., poz. 1481 z późn. zm.), w szkołach realizowane są programy nauczania uwzględniające w całości podstawę programową kształcenia ogólnego ustaloną dla danego etapu edukacyjnego, która w zależności od typu szkoły została określona w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z 14 lutego 2017 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia, kształcenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej (Dz. U. z 2017 r. poz. 356 z późn. zm.) lub rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z 30 stycznia 2018 r. w sprawie podstawy programowej kształcenia ogólnego dla liceum ogólnokształcącego, technikum oraz branżowej szkoły II stopnia (Dz. U. z 2018 r., poz. 467). Należy jednak zauważyć, że podstawy programowe kształcenia ogólnego nie obejmują zajęć z wychowawcą. Jak wynika z przepisów takie programy opracowują i realizują nauczyciele danych zajęć edukacyjnych. Natomiast w art. 96 ust. 1-3 ustawy Prawo oświatowe zostało zwarte, że podstawową jednostką organizacyjną szkoły jest oddział, którym opiekuje się nauczyciel wychowawca, a w celu zapewnienia ciągłości i skuteczności pracy wychowawczej nauczyciel wychowawca opiekuje się danym oddziałem w ciągu całego etapu edukacyjnego. Mając zatem powyższe na uwadze należy uznać, że nauczyciel wychowawca, który opiekuje się danym oddziałem nie realizuje podstawy programowej. Wobec tego program tych lekcji nie musi się znajdować w szkolnym zestawie programów nauczania.