W jaki sposób zaplanować rewalidację dla ucznia posiadającego orzeczenie ze względu na niepełnosprawność sprzężoną? Czy nauczyciel powinien mieć kwalifikacje do każdego rodzaju niepełnosprawności? Ile godzin rewalidacji przypada uczniowi w oddziale specjalnym?

Zajęcia rewalidacyjne polegają na prowadzeniu procesu edukacyjnego, terapeutycznego, usprawniającego, korekcyjnego i wychowawczego z zaplanowanymi celami. Zajęcia są kierowane do uczniów posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego. Z uwagi na powyższe, planując zajęcia rewalidacyjne, powinno się uwzględniać zalecania zawarte w orzeczeniu oraz indywidualne potrzeby rozwojowe i edukacyjne oraz możliwości psychofizyczne uczniów. Przepisy prawa oświatowego nie wprowadzają zamkniętego katalogu zajęć rewalidacyjnych. Oznacza to, że dokonując wyboru, należy postawić na indywidualizację pracy z każdym uczniem w zakresie metod pracy, czynności i charakteru podejmowanych zadań. Zajęcia rewalidacyjne powinny być uwzględnione w indywidualnym programie edukacyjno-terapeutycznym opracowywanym dla każdego ucznia niepełnosprawnego.

Na podstawie § 7 ust. 10 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym (t.j. Dz. U. z 2020 r., poz. 1309) dyrektor szkoły powierza prowadzenie zajęć rewalidacyjnych nauczycielom lub specjalistom posiadającym kwalifikacje odpowiednie do rodzaju niepełnosprawności ucznia. W świetle § 23 ust. 1 i § 15 ust. 4 rozporządzenia z dnia 1 sierpnia 2017 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli (t.j. Dz. U. z 2020 r., poz. 1289) kwalifikacje do prowadzenia zajęć rewalidacyjnych, uwzględniających indywidualne potrzeby rozwojowe i edukacyjne oraz możliwości psychofizyczne uczniów niepełnosprawnych, posiada osoba, która:
1) ukończyła studia wyższe lub zakład kształcenia nauczycieli, w zakresie odpowiednim do niepełnosprawności uczniów, na poziomie wymaganym do zajmowania stanowiska nauczyciela w danym typie szkoły lub rodzaju placówki,
2) posiada wykształcenie na poziomie wymaganym do zajmowania stanowiska nauczyciela w danym typie szkoły lub rodzaju placówki oraz przygotowanie pedagogiczne, a ponadto ukończyła studia podyplomowe, zakład kształcenia nauczycieli lub kurs kwalifikacyjny, w zakresie odpowiednim do niepełnosprawności uczniów.

W przypadku uczniów z niepełnosprawnością sprzężoną ocena kwalifikacji nauczyciela zależy od tego, który rodzaj niepełnosprawności wskazany jest jako pierwszy (wiodący w orzeczeniu) bądź od szczegółowych wskazań w orzeczeniu w zakresie zajęć rewalidacyjnych. Przykładowo dla ucznia z upośledzeniem umysłowym, u którego stwierdzono słabosłyszenie, nauczyciel powinien posiadać kwalifikacje z zakresu oligofrenopedagogiki oraz ewentualnie kwalifikacje z zakresu surdopedagogiki.

Liczba godzin rewalidacji jest określona w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 3 kwietnia 2019 r. w sprawie ramowych planów nauczania dla publicznych szkół (Dz. U. z 2019 r., poz. 639). Załącznik nr 1 wskazuje, że minimalny tygodniowy wymiar godzin zajęć rewalidacyjnych dla uczniów niepełnosprawnych w każdym roku szkolnym wynosi w oddziale specjalnym po 12 godzin na oddział (szkoła podstawowa specjalna).