Czy w statucie szkoły w kryteriach oceniania na ocenę celującą można umieścić zapis: „Stopień celujący otrzymuje uczeń, który posiadł wiedzę i umiejętności znacznie wykraczające poza program nauczania i wymagania programowe przedmiotu w danej klasie”?

Zgodnie z art. 44b ust. 3 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (t.j. Dz. U. z 2021 r., poz. 1915) ocenianie osiągnięć edukacyjnych ucznia polega na rozpoznawaniu przez nauczycieli poziomu i postępów w opanowaniu przez ucznia wiadomości i umiejętności w stosunku do:
1) wymagań określonych w podstawie programowej kształcenia ogólnego lub efektów kształcenia i kryteriów weryfikacji w podstawie programowej kształcenia w zawodzie szkolnictwa branżowego oraz wymagań edukacyjnych wynikających z realizowanych w szkole programów nauczania,
2) wymagań edukacyjnych wynikających z realizowanych w szkole programów nauczania – w przypadku dodatkowych zajęć edukacyjnych.

Zgodnie z § 7 rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 22 lutego 2019 r. w sprawie oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy w szkołach publicznych. (Dz. U. z 2019 r., poz. 373), począwszy od klasy IV szkoły podstawowej, roczne i końcowe oceny klasyfikacyjne z zajęć edukacyjnych ustala się w stopniach według skali: od celującego (6) do niedostatecznego (1).

Na podstawie § 8 rozporządzenia śródroczna i roczna opisowa ocena klasyfikacyjna z zajęć edukacyjnych, o której mowa w art. 44i ust. 1 pkt 2 i ust. 4 ustawy o systemie oświaty, uwzględnia poziom i postępy w opanowaniu przez ucznia wiadomości i umiejętności w stosunku do odpowiednio wymagań i efektów kształcenia oraz kryteriów weryfikacji, o których mowa w art. 44b ust. 3 ustawy o systemie oświaty, dla danego etapu edukacyjnego, oraz wskazuje potrzeby rozwojowe i edukacyjne ucznia związane z przezwyciężaniem trudności w nauce lub rozwijaniem uzdolnień. Oceniając postęp ucznia, należy się poruszać w obszarze wyznaczonym przez 6-stopniową skalę ocen i szkolny program nauczania.

Reasumując, nie można w statucie szkoły w kryteriach oceniania na ocenę celującą wskazywać wymagań, które wykraczają poza realizowane w szkole programy nauczania. Jeżeli uczeń posiada wiedzę i umiejętności znacznie wykraczające poza program nauczania i wymagania programowe, można go dodatkowo wynagrodzić, ale nie jest to warunek otrzymania oceny celującej.